Wielu certyfikatorów wykonując obliczenia wskaźnika EP zadaje sobie pytanie, czy szachty należy uwzględniać w obliczeniach cieplnych. Przecież – ich zdaniem – na rzucie architektonicznym są to często „zwykłe” pomieszczenia.

Zanim zostanie udzielona odpowiedź na pytanie przedstawione w tytule artykułu, najpierw warto przypomnieć co to jest szacht.

W budownictwie szacht oznacza obudowany lub nieobudowany najczęściej pionowy, o prostokątnym przekroju kanał, w którym porusza się dźwig, albo poprowadzona jest instalacja. Szacht to też może być szyb lub wieża wyciągowa.

Dlatego wyróżniamy następujący typy szachtów:
a)      dźwigowy – w którym porusza się winda,
b)      kominowy – do odprowadzenia spalin z kotłów i pieców,
c)      techniczny lub teletechniczny (instalacyjny) – służący do przeprowadzenia, między kilkoma lub wszystkimi kondygnacjami, instalacji: sanitarnych (np. kanalizacyjnych, wodnych), telekomunikacyjnych, elektrycznych, telefonicznych, domofonowych, telewizyjnych itp.,
d)     wentylacyjny – do zapewnienia wentylacji pomieszczeń lub odprowadzenia powietrza na zewnątrz budynku

Jest więc kilka typów szachtów o różnym przeznaczeniu i powierzchni, od poniżej 1 m2 aż do ponad 10 m2 na każdej kondygnacji. Ale wszystkie typy szachtów prawie zawsze oznaczają komin. Najczęściej jest to komin przelotowy, ale czasem nawet specjalne „pomieszczenie” posiadające ażurową lub nawet pełną podłogę (strop).

Oprócz swojej podstawowej funkcji, szachty (te o powierzchni co najmniej kilku m2) czasem są miejscem przeznaczonym do wykonywania okresowych remontów dźwigów windowych lub konserwacji znajdujących się w nich instalacji. Ale w rzeczywistości nie są to pomieszczenia (choć czasem mogą posiadać nawet drzwi i podłogę), ale kominy.

Z tego względu szacht nie jest miejscem przeznaczonym na stały, ani nawet na okresowy pobyt ludzi, a wykorzystywany jest sporadycznie lub wcale. Dlatego nie projektuje się w nich:
a)      stałego oświetlenia (najwyżej jest tylko awaryjne lub ewakuacyjne),
b)      określonego strumienia powietrze wentylacyjnego,
c)      określonej temperatury obliczeniowej,
d)     systemu ogrzewania, ciepłej wody i chłodzenia,
e)      zysków wewnętrznych.

A tego względu szachty należy traktować jak miejsca („pomieszczenia”) o nieregulowanej temperaturze. Biorąc to pod uwagę do obliczeń cieplnych wskaźnika EP szachty należy całkowicie pomijać. W praktyce oznacza to, że na rzucie architektonicznym „pomieszczenia” szachów ignorujemy, co oznacza , iż nie obliczamy strat ciepła przez przegrody wewnętrzne pomiędzy szachtem, a ogrzewaną lub nieogrzewaną częścią budynku. Dlatego nie ma potrzeby lub często także możliwości zakładania izolacji termicznej dla ścian i stropów wewnętrznych szachtu, z wyjątkiem ścian zewnętrznych i stropów zewnętrznych, które powinny być zawsze ocieplone.

Ponieważ, szachty są to kominy, a nie pomieszczenia, dlatego nie są też strefami nieogrzewanymi, ani strefami niechłodzonymi. Ponieważ strefa, to zbiór pomieszczeń, a nie komin. Szachty to nie są też czerpnie i wyrzutnie powietrza.

Rażącym błędem jest potraktowanie szachtów jako pomieszczeń ogrzewanych i nie wolno tego nigdy robić. Wielu certyfikatów, chcąc spełnić warunek EPmax traktuje szachty jako zwykłe pomieszczenia (strefy cieplne) ogrzewane, tym samym powodując sztuczne zaniżenie wartości EP. Jest to oczywiście błędne, niczym nie uzasadnione podejście do obliczeń cieplnych. I jeśli robią to świadomie, może być to ważny powód do zakwestionowania obliczonej wartości EP.

Warto przypomnieć zasadę, że kominów, słupów i schodów nie uwzględnia się w obliczeniach wskaźnika EP. Na szczęście szachty (np. windowe) to wyjątek i pozostałe zamknięte przestrzenie, to są pomieszczenia (ogrzewane lub nieogrzewane).

Podsumowanie

1)  Szachty w obliczeniach wskaźnika EP należy zawsze pomijać, czyli tak jakby tych pomieszczeń na rzutach architektonicznych nie było w budynku.
2)  Szachty nie są też ani źródłem strat ciepła, ani zysków ciepła.
3)  Ponieważ nie izoluje się przegród wewnętrznych szachtu, dlatego współczynnik przenikania ciepła U dla przegród zewnętrznych szachtu, powinien być taki jak dla pomieszczeń ogrzewanych, bezpośrednio sąsiadujących z szachtem.
4)  Argument, że w szachtach panuje dodatnia temperatura nie jest przekonujący, aby uznać szachty za strefy ogrzewane.