Jak samemu wykonać świadectwo energetyczne – poradnik krok po kroku dla programu ArCADia-TERMOCAD ŚCHE [etapy 1-2-3]

Rys 5. Okno dialogowe Definicje przegród

Ilekroć w tekście poradnika mówimy o Rozporządzeniu to przyjmujemy za podstawę trzy dokumenty:

  • Rozp. Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkowa oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej (uchylone).
  • Rozp. Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 3 czerwca 2014 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw charakterystyki energetycznej (uchylone).
  • Rozp. MIiR z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej.

KROK 1 – OBLICZENIA CIEPLNE

Wybór obliczeń

Program pozwala sporządzać świadectwo charakterystyki energetycznej zarówno zgodnie z zasadami najnowszego Rozporządzenia1, obowiązującymi od 18 kwietnia 2015 r., jak i według starszych rozporządzeń z 2014 i 2008 r. Użytkownik może wykonać świadectwo metodą obliczeniową lub zużyciową.

Rys 1. Okno wyboru obliczeń
Rys 1. Okno wyboru obliczeń

Aby sporządzić świadectwo energetyczne, należy wykonać obliczenia sezonowego zapotrzebowania na ciepło i ewentualnie na chłód zgodnie z aktualną metodologią. Dla początkujących użytkowników programu lub osób nieznających szczegółowo zakresu norm i rozporządzeń, w programie został udostępniony specjalny, wysuwany z lewej strony ekranu Panel wyboru obliczeń, zawierający tematy wykonywanych obliczeń takie jak: Świadectwo charakterystyki energetycznej, Projektowana charakterystyka energetyczna, Audyt energetyczny, Audyt remontowy, Audyt efektywności energetycznej, Analiza przegród budowlanych, Analiza środowiskowo-ekonomiczna, Analiza regulacji temperatury oraz moduły Dobór grzejników i Klimatyzacja – zapotrzebowanie na moc chłodniczą. Dzięki temu program automatycznie zoptymalizuje ustawienia, wybierze tylko niezbędne etapy obliczeń oraz określi normy i rozporządzenia tak, aby cały proces obliczeń przebiegał jak najszybciej.

Rys 2. Wysuwany panel wyboru obliczeń
Rys 2. Wysuwany panel wyboru obliczeń

Wybór tematu obliczeń na wysuwanym panelu.

Dane projektu

W oknie Dane projektu audytor musi zdefiniować dane adresowe itp., niezbędne w raporcie do wypełnienia strony tytułowej oraz ogólnych danych budynku. Konieczne jest kompletne wypełnienie danych, aby spełnić wymagania formalne stawiane przez Rozporządzenie.

Rys 3. Okno Dane projektu
Rys 3. Okno Dane projektu

Dane o budynku

W oknie Dane o budynku konieczne jest określenie systemów obecnych w budynku oraz podstawowych parametrów budynku takich jak: przeznaczenie, lokalizacja, strefa klimatyczna, rok budowy. Dane klimatyczne będą potrzebne do dalszych obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło, pozostałe dane pojawią się m.in. w raporcie certyfikatu.

Rys 4. Okno Dane o budynku
Rys 4. Okno Dane o budynku

Obliczenia współczynników U i R

W oknie Definicje przegród użytkownik musi zdefiniować wszystkie przegrody występujące w ocenianym budynku i wykonać obliczenia oporu Rc i współczynnika U przegród.

Rys 5. Okno dialogowe Definicje przegród
Rys 5. Okno dialogowe Definicje przegród

Strefy cieplne

Okno Strefy cieplne służy do obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło budynku. Dane te potrzebne są do obliczeń świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, projektowanej charakterystyki energetycznej, audytu energetycznego oraz aby oszacować roczne zużycie ciepła przez budynek.

Rys 6. Okno dialogowe Strefy cieplne
Rys 6. Okno dialogowe Strefy cieplne

PO WYKONANIU OBLICZEŃ CIEPLNYCH UŻYTKOWNIK ROZPOCZYNA PRACĘ Z MODUŁEM CERTYFIKAT.


KROK 2 – OGRZEWANIE I WENTYLACJA

Pierwszym etapem w module Certyfikat, zmierzającym do wykonania świadectwa charakterystyki energetycznej, jest określenie sposobu zaopatrzenia budynku (lub części budynku) w ciepło oraz jego rozprowadzenia. Pozwoli to na określenie poszczególnych sprawności systemu grzewczego, koniecznych do wyliczenia rocznego zapotrzebowania energii końcowej na cele systemu ogrzewania i wentylacji.

Metoda obliczeniowa

Rys 7. Okno dialogowe Ogrzewanie i wentylacja
Rys 7. Okno dialogowe Ogrzewanie i wentylacja

Okno dialogowe Ogrzewanie i wentylacja składa się z grup: Wytwarzanie, Regulacja, Przesył, Akumulacja ciepła oraz Urządzenia pomocnicze.

Metoda zużyciowa

Użytkownik może wybrać system c.o. i c.w.u.: rozdzielny lub wspólny. Dla systemu rozdzielnego należy podać ilość zużytego paliwa (ciepło z ciepłowni lub gaz ziemny) osobno dla obu systemów.

Rys 8. Metoda zużyciowa - system rozdzielny c.o. c.w.u.
Rys 8. Metoda zużyciowa – system rozdzielny c.o. c.w.u.

Dla systemu wspólnego należy podać wspólne zużycie (z jednego licznika) gazu ziemnego lub ciepła z ciepłowni na cele c.o. i c.w.u.

Rys 9. Metoda zużyciowa - system wspólny c.o. i c.w.u.
Rys 9. Metoda zużyciowa – system wspólny c.o. i c.w.u.

Sprawność wytwarzania

Rys 10. Okno doboru sprawności wytwarzania
Rys 10. Okno doboru sprawności wytwarzania

W grupie Wytwarzanie należy wybrać za pomocą listy rozwijalnej Rodzaj paliwa oraz występujący w budynku Rodzaj źródła ciepła. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych przedstawione są na podstawie Rozporządzenia. Istnieje także możliwość podania własnych wartości.

Na podstawie wybranych w grupie Wytwarzanie pozycji z list rozwijalnych, w grupie Sprawność wytwarzania zostanie dobrana sprawność wytwarzania. Doboru można dokonać również za pomocą przycisku Tablice, po naciśnięciu którego otworzy się odpowiednia tabela z Rozporządzenia.

Rys 11. Sprawność wytwarzania ciepła
Rys 11. Sprawność wytwarzania ciepła

Audytor ma także możliwość podania własnej wartości.

Sprawność regulacji

Rys 12. Okno doboru sprawności regulacji
Rys 12. Okno doboru sprawności regulacji

W grupie Regulacja należy wybrać za pomocą listy rozwijalnej Rodzaj instalacji. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych przedstawione są na podstawie Rozporządzenia. Istnieje także możliwość podania własnych wartości.
Na podstawie wybranych w grupie Regulacja danych z list rozwijalnych, w grupie Sprawność regulacji zostanie dobrana sprawność regulacji. Doboru można dokonać również za pomocą przycisku Tablice, po naciśnięciu którego
otworzy się odpowiednia tabela z Rozporządzenia.

Rys 13. Tabela sprawności regulacji i wykorzystania ciepła
Rys 13. Tabela sprawności regulacji i wykorzystania ciepła

Audytor ma także możliwość podania własnej wartości.

Sprawność przesyłu

Rys 14. Okno doboru sprawności przesyłu
Rys 14. Okno doboru sprawności przesyłu

W grupie Przesył należy wybrać za pomocą listy rozwijalnej Rodzaj instalacji ogrzewczej. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych przedstawione są na podstawie Rozporządzenia. Na podstawie wybranych w grupie Przesył informacji z list rozwijalnych, w grupie Sprawność przesyłu zostanie dobrana sprawność przesyłu. Doboru można dokonać również za pomocą przycisku Tablice, po naciśnięciu którego otworzy się odpowiednia tabela z Rozporządzenia.

Rys 15. Sprawność przesyłu ciepła
Rys 15. Sprawność przesyłu ciepła

Audytor ma możliwość podania własnej wartości bądź wyliczenia wartości sprawności, naciskając przycisk Oblicz. Otworzy się wtedy okno pomocnicze:

Rys 16. Sprawność przesyłu - okno pomocnicze
Rys 16. Sprawność przesyłu – okno pomocnicze

W tabeli umożliwiono dodawanie nowych wierszy i usuwanie istniejących.
Parametry wody – użytkownik wybiera jeden z wariantów, na podstawie którego wstawiane będą wartości ql (jednostkowa strata ciepła przewodów) w tabeli.

  • DN – średnica przewodów centralnego ogrzewania, [mm].
  • L – długość tych przewodów, [m].
  • Lokalizacja przewodów – decyduje, czy przewody są na zewnątrz czy wewnątrz osłony izolacyjnej budynku (w przestrzeni ogrzewanej czy nieogrzewanej).
  • tsq – czas trwania sezonu grzewczego, [h], to wartość pobierana domyślnie przez program bądź wpisywana samodzielnie przez audytora.

Pozostałe wartości w tabeli są wyliczane na podstawie wprowadzonych danych przy pomocy wzorów podanych w Rozporządzeniu.

Sprawność akumulacji

Rys 17. Okno doboru sprawności akumulacji
Rys 17. Okno doboru sprawności akumulacji

W grupie Akumulacja ciepła należy wybrać za pomocą listy rozwijalnej Parametry zasobnika ciepła. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych przedstawione są na podstawie Rozporządzenia1.
Na podstawie wybranych informacji z list rozwijalnych, w grupie Sprawność akumulacji zostanie dobrana wartość sprawności. Doboru można dokonać również za pomocą przycisku Tablice, po naciśnięciu którego otworzy się odpowiednia tabela z Rozporządzenia.

Rys 18. Sprawność układu akumulacji w systmie grzewczym
Rys 18. Sprawność układu akumulacji w systmie grzewczym

Audytor ma także możliwość podania własnej wartości bądź wyliczenia wartości sprawności, naciskając przycisk Oblicz. Otworzy się wtedy okno pomocnicze:

Rys 19. Sprawność akumulacji ciepła - okno pomocnicze
Rys 19. Sprawność akumulacji ciepła – okno pomocnicze

Tabela ma możliwość dodawania nowych wierszy i usuwania istniejących. W tabeli, w celu obliczenia wartości sprawności akumulacji ciepła, należy określić pojemność zasobnika ciepła V. Na podstawie wcześniej wprowadzonych danych zostanie określona jednostkowa strata ciepła zasobnika ciepła qs.

  • tsg – czas trwania sezonu grzewczego to wartość pobierana domyślnie przez program bądź wpisywana samodzielnie przez audytora.

Pozostałe wartości w tabeli są wyliczane na podstawie wprowadzonych danych przy pomocy wzorów podanych w Rozporządzeniu1.

Sprawność całkowita

Ostatnią sprawnością, którą odnajdziemy w module Certyfikat w Ogrzewaniu i wentylacji jest Sprawność całkowita. Sprawność ta wyliczana jest jako iloczyn sprawności cząstkowych.

Rys 20. Sprawność całkowita
Rys 20. Sprawność całkowita

Jeśli użytkownik programu chce dodatkowo scharakteryzować system grzewczy, może w tym celu wypełnić pole Informacje uzupełniające.

Rys 21. Informacje uzupełniające
Rys 21. Informacje uzupełniające

Roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej do napędu urządzeń pomocniczych systemu ogrzewania i wentylacji.

Rys 22. Okno Rocznego zapotrzebowania energii elektrycznej
Rys 22. Okno Rocznego zapotrzebowania energii elektrycznej

Wartość Eel,pomH,V audytor może wpisać samodzielnie lub wyliczyć w oknie aktywowanym przyciskiem Oblicz.

Rys 23. Okno pomocnicze do określenia rocznego zapotrzebowania energii końcowej urządzeń pomocniczych
Rys 23. Okno pomocnicze do określenia rocznego zapotrzebowania energii końcowej urządzeń pomocniczych

Rodzaj urządzenia pomocniczego – użytkownik wybiera z listy jedną z pozycji i na tej podstawie wypełniane są pozostałe kolumny (z wyjątkiem kolumn Ilość oraz Af, które użytkownik określa samodzielnie).

Af – powierzchnia pomieszczeń o regulowanej temperaturze, [m2], uzupełniana jest ręcznie przez użytkownika.

Pozostałe wartości w tabeli są wyliczane na podstawie wprowadzonych danych przy pomocy wzorów podanych w Rozporządzeniu.


KROK 3 – CIEPŁA WODA UŻYTKOWA

Kolejnym etapem w module Certyfikat zmierzającym do wykonania świadectwa charakterystyki energetycznej jest scharakteryzowanie sposobu zaopatrzenia budynku (lub części budynku) w ciepłą wodę użytkową oraz jej rozprowadzenia. Pozwoli to na określenie poszczególnych sprawności systemu, koniecznych do wyliczenia rocznego zapotrzebowania energii końcowej na potrzeby systemu przygotowania ciepłej wody.

Rys 24. Okno dialogowe Ciepła woda użytkowa
Rys 24. Okno dialogowe Ciepła woda użytkowa

Roczne zapotrzebowanie ciepła użytkowego na cele c.w.u.

Rys 25. Okno do okreslenia rocznego zapotrzebowania ciepła uzytkowego na cele c.w.u.
Rys 25. Okno do określenia rocznego zapotrzebowania ciepła użytkowego na cele c.w.u.

Af – powierzchnia pomieszczeń o regulowanej temperaturze, [m2], uzupełniana jest przez program na podstawie danych z obliczeń cieplnych. Pozostałe wartości wybiera się z tablic, a Qwnd wyliczane jest na podstawie wprowadzonych danych przy pomocy wzoru podanego w Rozporządzeniu.

  • Rodzaj budynku – określony jest w Danych wejściowych programu.
  • Jednostkowe dobowe zapotrzebowanie na c.w.u. – dobowe zapotrzebowanie wody w odniesieniu do powierzchni, [dm3/(m2· doba)].
  • Współczynnik korekcyjny ze względu na przerwy w użytkowaniu c.w.u. – współczynnik uwzględniający przerwy w użytkowaniu c.w.u. w ciągu doby.
  • Roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do przygotowania c.w.u. – roczna ilość energii niezbędna na podgrzanie wody, [kWh/rok].

Rys 26. Jednostkowe dobowe zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową
Rys 26. Jednostkowe dobowe zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową
Rys 27. Współczynnik korekcyjny ze względu na przerwy w użytkowaniu c.w.u.
Rys 27. Współczynnik korekcyjny ze względu na przerwy w użytkowaniu c.w.u.

Sprawność wytwarzania

Rys 28. Okno doboru sprawności wytwarzania c.w.u.
Rys 28. Okno doboru sprawności wytwarzania c.w.u.

W grupie Wytwarzanie należy wybrać za pomocą listy rozwijalnej Rodzaj paliwa oraz występujący w budynku Rodzaj źródła ciepła. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych przedstawione są na podstawie Rozporządzenia. Istnieje także możliwość podania własnych wartości.

Na podstawie wybranych w grupie Wytwarzanie pozycji z list rozwijalnych, w grupie Sprawność wytwarzania zostanie dobrana sprawność wytwarzania. Doboru można dokonać również za pomocą przycisku Tablice, po naciśnięciu którego otworzy się odpowiednia tabela z Rozporządzenia.

Rys 29. Sprawność wytwarzania ciepła c.w.u.
Rys 29. Sprawność wytwarzania ciepła c.w.u.

Audytor ma możliwość podania własnej wartości.

Sprawność przesyłu

Rys 30. Okno doboru sprawności przesyłu c.w.u.
Rys 30. Okno doboru sprawności przesyłu c.w.u.

W grupie Przesył należy wybrać za pomocą listy rozwijalnej Typ instalacji ciepłej wody oraz Rodzaj instalacji ciepłej wody. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych przedstawione są na podstawie Rozporządzenia. Istnieje także możliwość podania własnych wartości.

Na podstawie wybranych w grupie Przesył danych z list rozwijalnych, w grupie Sprawność przesyłu zostanie dobrana sprawność. Doboru można dokonać również za pomocą przycisku Tablice, po naciśnięciu którego otworzy się odpowiednia tabela z Rozporządzenia.

Rys 31. Sprawność przesyłu c.w.u.
Rys 31. Sprawność przesyłu c.w.u.

Audytor ma możliwość podania własnej wartości lub dokonania obliczeń. Po naciśnięciu przycisku Oblicz otworzy się okno pomocnicze:

Rys 32. Sprawność przesyłu - okno pomocnicze
Rys 32. Sprawność przesyłu – okno pomocnicze

Tabela ma możliwość dodawania nowych wierszy i usuwania istniejących.
Przewody ciepłej wody o temperaturze… – użytkownik wybiera jeden z wariantów, na podstawie którego wstawiane będą wartości ql (jednostkowa strata ciepła przewodów) w tabeli.

  • DN – średnica przewodów ciepłej wody, [mm].
  • L – długość przewodów ciepłej wody, [m].
  • Lokalizacja przewodów – decyduje, czy przewody są na zewnątrz czy wewnątrz osłony izolacyjnej budynku (w przestrzeni ogrzewanej czy nieogrzewanej).
  • Typ izolacji – grubość osłony izolacyjnej budynku.
  • tcw – czas trwania sezonu grzewczego, [h], to wartość pobierana domyślnie przez program bądź wpisywana samodzielnie przez audytora.

Pozostałe wartości w tabeli są wyliczane na podstawie wprowadzonych danych przy pomocy wzorów podanych w Rozporządzeniu.

Sprawność akumulacji

Rys 33. Okno doboru sprawności akumulacji c.w.u.
Rys 33. Okno doboru sprawności akumulacji c.w.u.

W grupie Akumulacja ciepła należy wybrać za pomocą listy rozwijalnej Parametry zasobnika. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych przedstawione są na podstawie Rozporządzenia.

Na podstawie wybranych informacji z list rozwijalnych w grupie Sprawność akumulacji zostanie dobrana wartość prawności. Doboru można dokonać również za pomocą przycisku Tablice, po naciśnięciu którego otworzy się odpowiednia tabela z Rozporządzenia1.

Rys 34. Sprawność akumulacji ciepła w systemie ciepłej wody
Rys 34. Sprawność akumulacji ciepła w systemie ciepłej wody

Audytor ma możliwość podania własnej wartości bądź wyliczenia wartości sprawności, naciskając przycisk Oblicz. Otworzy się wtedy okno pomocnicze:

Rys 35. Sprawność akumulacji ciepła - okno pomocnicze
Rys 35. Sprawność akumulacji ciepła – okno pomocnicze

Tabela ma możliwość dodawania nowych wierszy i usuwania istniejących.
W tabeli, w celu obliczenia wartości sprawności akumulacji ciepła, należy określić pojemność zasobnika ciepła V. Na podstawie wcześniej wprowadzonych danych zostanie określona jednostkowa strata ciepła zasobnika ciepła qs.

tsw – czas trwania sezonu grzewczego to wartość pobierana domyślnie przez program bądź wpisywana samodzielnie przez audytora. Pozostałe wartości w tabeli są wyliczane na podstawie wprowadzonych danych przy pomocy
wzorów podanych w Rozporządzeniu1.

Sprawność całkowita

Ostatnią sprawnością, którą odnajdziemy w module Certyfikat – Ciepła woda użytkowa, jest Sprawność całkowita. Sprawność tę otrzymujemy jako iloczyn sprawności cząstkowych.

Rys 36. Sprawność całkowita systemu c.w.u,
Rys 36. Sprawność całkowita systemu c.w.u,

Jeśli użytkownik programu chce dodatkowo scharakteryzować system zaopatrzenia w ciepłą wodę, może w tym celu wypełnić pole Informacje uzupełniające.

Roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej do napędu urządzeń pomocniczych systemu przygotowania ciepłej wody

Rys 37. Okno do określenia rocznego zapotrzebowania energii końcowej dla urządzeń pomocniczych systemu c.w.u.
Rys 37. Okno do określenia rocznego zapotrzebowania energii końcowej dla urządzeń pomocniczych systemu c.w.u.

Wartość Eel,pom,w audytor może wpisać samodzielnie lub wyliczyć w oknie aktywowanym przyciskiem Oblicz.

Rys 38. Okno pomocnicze do określenia rocznego zapotrzebowania energii końcowej urządzeń pomocniczych
Rys 38. Okno pomocnicze do określenia rocznego zapotrzebowania energii końcowej urządzeń pomocniczych

Rodzaj urządzenia pomocniczego – użytkownik wybiera z listy jedną z pozycji i na tej podstawie wypełniane są pozostałe kolumny (z wyjątkiem kolumn Ilość i Af, które użytkownik określa samodzielnie).
Af – powierzchnia pomieszczeń o regulowanej temperaturze, [m2], uzupełniana jest ręcznie. Pozostałe wartości w tabeli są wyliczane na podstawie wprowadzonych danych przy pomocy wzorów podanych w Rozporządzeniu.

UWAGA!

Kolejne dwa etapy wykonywania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku (np. lokalu), dotyczące działu Chłodzenie oraz działu Oświetlenie, nie są wykonywane dla wszystkich budynków.
Chłodzenie – wykonywane jest tylko w sytuacji, gdy świadectwo charakterystyki energetycznej dotyczy pomieszczeń chłodzonych (klimatyzowanych).
Oświetlenie – wykonywane jest tylko w sytuacji, gdy świadectwo charakterystyki energetycznej dotyczy budynku niemieszkalnego.

Przejdź do kolejnych etapów wykonywania świadectwa

JAK SAMEMU WYKONAĆ ŚWIADECTWO ENERGETYCZNE – PORADNIK KROK PO KROKU DLA PROGRAMU ARCADIA-TERMOCAD ŚCHE [ETAPY 4-5-6]

Rys 67. Okno podglądu świadectwa energetycznego

Druga część poradnika jak przygotować świadectwo energetyczne budynku z uwzględnieniem obliczeń chłodzenia i oświetlenia (budynek niemieszkalny). Jeśli nie zapoznałeś się z pierwszą częścią – etapy 1, 2, 3 kliknij link:

Ilekroć w tekście poradnika mówimy o Rozporządzeniu to przyjmujemy za podstawę trzy dokumenty:

  • Rozp. Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkowa oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej (uchylone).
  • Rozp. Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 3 czerwca 2014 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw charakterystyki energetycznej (uchylone).
  • Rozp. MIiR z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej.

KROK 4 – CHŁODZENIE

W kolejnym etapie, Certyfikat, zmierzającym do wykonania świadectwa charakterystyki energetycznej, charakteryzuje się system zaopatrzenia w chłód oraz jego rozprowadzenie w budynku (lub części budynku). Pozwoli to na określenie poszczególnych sprawności systemu, koniecznych do wyliczenia rocznego zapotrzebowania energii końcowej na potrzeby systemu chłodzenia.

Rys 39. Okno dialogowe Chłodzenie
Rys 39. Okno dialogowe Chłodzenie

Współczynnik efektywności energetycznej wytwarzania chłodu

Rys 40. Okno doboru sprawności wytwarzania chłodu
Rys 40. Okno doboru sprawności wytwarzania chłodu

W grupie Efektywność energetyczna wytwarzania chłodu należy wybrać za pomocą listy rozwijalnej: Rodzaj paliwa, Typ systemu chłodzenia występujący w budynku oraz Rodzaj systemu chłodzenia. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych przedstawione są na podstawie Rozporządzenia. Istnieje także możliwość podania własnych wartości.

Na podstawie wybranych danych z list rozwijalnych w grupie tej zostanie dobrany współczynnik SEER. Doboru można dokonać również za pomocą przycisku Tablice, po naciśnięciu którego otworzy się tabela z Rozporządzenia.

Rys 41. Referencyjny współczynnik efektywności energetycznej wytwarzania chłodu – okno pomocnicze
Rys 41. Referencyjny współczynnik efektywności energetycznej wytwarzania chłodu – okno pomocnicze

Audytor ma także możliwość podania własnej wartości.

Sprawność przesyłu chłodu

Rys 42. Okno doboru sprawności wytwarzania chłodu
Rys 42. Okno doboru sprawności wytwarzania chłodu

W grupie Sprawność przesyłu chłodu należy wybrać za pomocą listy rozwijalnej Typ systemu oraz Rodzaj systemu. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych przedstawione są na podstawie Rozporządzenia. Istnieje także możliwość podania własnych wartości.

Na podstawie wybranych w grupie Sprawność przesyłu chłodu informacji z list rozwijalnych zostanie dobrana sprawność. Doboru można dokonać również za pomocą przycisku Tablice, po naciśnięciu którego otworzy się tabela z Rozporządzenia.

Rys 43. Sprawność transportu energii chłodniczej – okno pomocnicze
Rys 43. Sprawność transportu energii chłodniczej – okno pomocnicze

Audytor będzie miał także możliwość podania własnej wartości.

Sprawność regulacji i wykorzystania chłodu

Rys 42. Okno doboru sprawności regulacji i wykorzystania chłodu
Rys 44. Okno doboru sprawności regulacji i wykorzystania chłodu

W grupie Sprawność regulacji i wykorzystania chłodu należy wybrać za pomocą listy rozwijalnej Rodzaj instalacji i jej Wyposażenie. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych przedstawione są na podstawie Rozporządzenia.
Istnieje także możliwość podania własnych wartości.

Na podstawie wybranych w grupie Sprawność regulacji wykorzystania chłodu informacji z list rozwijalnych zostanie dobrana sprawność. Doboru można dokonać również za pomocą przycisku Tablice, po naciśnięciu którego otworzy się tabela z Rozporządzenia.

Rys 45. Sprawność regulacji i wykorzystania chłodu – okno pomocnicze
Rys 45. Sprawność regulacji i wykorzystania chłodu – okno pomocnicze

Audytor będzie miał także możliwość podania własnej wartości.

Sprawność akumulacji chłodu

Rys 46. Okno doboru sprawności akumulacji chłodu
Rys 46. Okno doboru sprawności akumulacji chłodu

W grupie Sprawność akumulacji chłodu należy wybrać za pomocą listy rozwijalnej Parametry zasobnika. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych przedstawione są na podstawie Rozporządzenia. Istnieje także możliwość podania własnych wartości.
Na podstawie wybranych w grupie danych z listy rozwijanej zostanie dobrana sprawność. Doboru można dokonać również za pomocą przycisku Tablice, po naciśnięciu którego otworzy się tabela z Rozporządzenia.

Rys 47. Wartości sprawności akumulacji chłodu
Rys 47. Wartości sprawności akumulacji chłodu

Audytor będzie miał także możliwość podania własnej wartości.

Sprawność całkowita

Sprawność całkowita systemu chłodzenia jest liczona jako iloczyn sprawności cząstkowych i współczynnika SEER.

Rys 48. Okno wynikowe sprawności całkowitej
Rys 48. Okno wynikowe sprawności całkowitej

Jeśli użytkownik programu chce dodatkowo scharakteryzować system chłodzenia, może w tym celu wypełnić pole Informacje uzupełniające.

Rys 49. Okno informacji uzupełniających
Rys 49. Okno informacji uzupełniających

Ostatnie pole zakładki Chłodzenie to Roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej do napędu urządzeń pomocniczych.

Rys 50. Okno do określenia rocznego zapotrzebowania energii elektrycznej końcowej dla urządzeń pomocniczych
Rys 50. Okno do określenia rocznego zapotrzebowania energii elektrycznej końcowej dla urządzeń pomocniczych

Wartość Eel,pom,C audytor może wpisać samodzielnie lub wyliczyć w oknie aktywowanym przyciskiem Oblicz.

Rys 51. Roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej na urządzenia pomocnicze – okno pomocnicze
Rys 51. Roczne zapotrzebowanie energii elektrycznej końcowej na urządzenia pomocnicze – okno pomocnicze

Rodzaj urządzenia pomocniczego – użytkownik wybiera z listy jedną z pozycji i na tej podstawie wypełniane są pozostałe kolumny (z wyjątkiem kolumn Ilość i Af, które użytkownik określa samodzielnie).

Af – powierzchnia pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza (chłodzona) uzupełniana jest ręcznie. Pozostałe wartości w tabeli są wyliczane na podstawie wprowadzonych danych przy pomocy wzorów podanych w Rozporządzeniu.


KROK 5 – OŚWIETLENIE

W module Certyfikat, zmierzającym do wykonania świadectwa charakterystyki energetycznej, etap Oświetlenie służy scharakteryzowaniu systemu oświetlenia budynku innego niż mieszkalny. Pozwoli to wyliczyć roczne jednostkowe zapotrzebowanie na energię końcową na cele oświetlenia wbudowanego.

Rys 52. Okno dialogowe Oświetlenie
Rys 52. Okno dialogowe Oświetlenie

Etap ten wyświetlany jest tylko dla budynków niemieszkalnych.

Po lewej stronie okna znajdują się przyciski wyboru etapów modułu Certyfikat oraz umieszczone ponad nimi pole drzewka, które zawiera utworzone grupy (jeśli w budynku jest kilka stref i przydzielono je do osobnych grup ze względu np. na odmienne funkcje). W etapie Oświetlenie można dodać źródła światła i przydzielić do nich wybrane strefy pomieszczeń o takiej samej charakterystyce oświetleniowej.

Nazwa grupy – w polu tym wyświetlana jest nazwa zaznaczonej w drzewku grupy; użytkownik może zmieniać nazwy grup.

Czas użytkowania oświetlenia

Rys 53. Czas użytkowania oświetlenia
Rys 53. Czas użytkowania oświetlenia

W grupie Czas użytkowania oświetlenia należy wskazać Rodzaj budynku. Na podstawie wybranego Rodzaju budynku uzupełniane jest okno Czas użytkowania oświetlenia z danymi:

  • tD – czas użytkowania oświetlenia w ciągu dnia,
  • tN – czas użytkowania oświetlenia w ciągu nocy.

Doboru można dokonać również za pomocą przycisku Tablice, po naciśnięciu którego otworzy się tabela z normy PN-EN 15193.

Rys 54. Czas użytkowania oświetlenia – okno pomocnicze
Rys 54. Czas użytkowania oświetlenia – okno pomocnicze

tO – czas użytkowania oświetlenia będący sumą czasów tD i tN.

Wpływ światła dziennego

Rys 55. Wpływ światła dziennego
Rys 55. Wpływ światła dziennego

W grupie Wpływ światła dziennego należy wybrać za pomocą listy rozwijalnej Rodzaj regulacji. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych przedstawione są na podstawie normy PN-EN 15193.

Na podstawie wybranych informacji z listy rozwijalnej zostanie dobrany współczynnik uwzględniający wykorzystanie światła dziennego w oświetleniu FD. Doboru można dokonać również za pomocą przycisku Tablice, po naciśnięciu którego otworzy się tabela z normy PN-EN 15193.

Rys 56. Wpływ światła dziennego – okno pomocnicze
Rys 56. Wpływ światła dziennego – okno pomocnicze

Wpływ nieobecności pracowników w miejscu pracy

Rys 57. Wpływ nieobecności pracowników w miejscu pracy
Rys 57. Wpływ nieobecności pracowników w miejscu pracy

W grupie Wpływ nieobecności pracowników w miejscu pracy należy wybrać za pomocą listy rozwijalnej Rodzaj regulacji. Wartości możliwe do wyboru w listach rozwijalnych przedstawione są na podstawie normy PN-EN 15193.

Na podstawie wybranych informacji z listy rozwijalnej zostanie dobrany współczynnik uwzględniający wpływ obecności pracowników w miejscu pracy FO. Doboru można dokonać również za pomocą przycisku Tablice, po naciśnięciu którego otworzy się tabela z normy PN-EN 15193.

Rys 58. Uwzględnienie wpływu nieobecności pracowników w miejscu pracy – okno pomocnicze
Rys 58. Uwzględnienie wpływu nieobecności pracowników w miejscu pracy – okno pomocnicze

Dodatkowo audytor ma możliwość podania Informacji uzupełniających, które charakteryzują oświetlenie.

Rys 59. Informacje uzupełniające
Rys 59. Informacje uzupełniające

Wpływ obniżenia natężenia oświetlenia

Rys 60. Wpływ obniżenia natężenia oświetlenia
Rys 60. Wpływ obniżenia natężenia oświetlenia

W grupie Wpływ obniżenia natężenia oświetlenia należy określić, czy w budynku jest regulacja prowadząca do utrzymania natężenia oświetlenia na poziomie wymaganym. Aby określić istnienie w budynku regulacji prowadzącej do utrzymania natężenia oświetlenia na poziomie wymaganym, należy zaznaczyć okno:

Współczynnik MF ma bezpośredni wpływ na Współczynnik obniżenia natężenia oświetlenia FC.
W przypadku braku regulacji prowadzącej do utrzymywania natężenia oświetlenia na poziomie wymaganym, wartość współczynnika FC wynosi 1.

Parametry obliczeń jednostkowej mocy opraw oświetleniowych

Rys 61. Parametry obliczeń jednostkowej mocy opraw oświetleniowych na podstawie natężenia oświetlenia
Rys 61. Parametry obliczeń jednostkowej mocy opraw oświetleniowych na podstawie natężenia oświetlenia

W grupie tej, w miejscu Eksploatacyjne natężenie oświetlenia w pomieszczeniu Em, [lx], oraz Skuteczność świetlna ηz, [lm/W], użytkownik wstawia własną wartość lub wybiera z tablicy, która otwiera się po naciśnięciu przycisku Tablice.

Rys 62. Eksploatacyjne natężenie oświetlenia
Rys 62. Eksploatacyjne natężenie oświetlenia
Rys 63. Skuteczność świetlna – okno pomocnicze
Rys 63. Skuteczność świetlna – okno pomocnicze

Po ustaleniu obu wartości otrzymujemy moc opraw oświetleniowych.

Obliczenia zapotrzebowania energii na cele oświetlenia można wykonać dwiema metodami: na podstawie natężenia i skuteczności oświetlenia lub na podstawie mocy opraw.

Parametry do obliczeń mocy opraw i zapotrzebowania energii na cele oświetlenia.

Rys 64. Parametry do obliczenia wskaźnika LENI
Rys 64. Parametry do obliczenia wskaźnika LENI

W grupie tej w miejscu Powierzchnia użytkowa grupy pomieszczeń AL, [m2], wyświetlana jest powierzchnia strefy (suma powierzchni poszczególnych pomieszczeń należących do strefy).
Ostatnie pole zakładki Oświetlenie służy do wyświetlenia Rocznego jednostkowego zapotrzebowania na energię do oświetlenia pomieszczenia/grupy.

Rys 65. Roczne jednostkowe zapotrzebowanie na energię do oświetlania pomieszczenia/grupy
Rys 65. Roczne jednostkowe zapotrzebowanie na energię do oświetlania pomieszczenia/grupy

Dane budynku referencyjnego

Rys 66. Zakładka Dane budynku referencyjnego
Rys 66. Zakładka Dane budynku referencyjnego

W zakładce tej użytkownik uzupełnia dane potrzebne do scharakteryzowania budynku referencyjnego odpowiadającego budynkowi ocenianemu: Typ budynku, Powierzchnia o regulowanej temperaturze (ogrzewana), Powierzchnia użytkowa chłodzona budynku oraz Czas użytkowania oświetlenia w ciągu roku. Na tej podstawie wyliczane są wartości takie jak: Cząstkowa maksymalna wartość energii pierwotnej na ogrzewanie, wentylację i przygotowanie c.w.u., Cząstkowa maksymalna wartość energii pierwotnej na chłodzenie, Cząstkowa maksymalna wartość energii pierwotnej na oświetlenie oraz Maksymalna wartość wskaźnika EP.


KROK 6 – RAPORTY

Lista raportów

Rys 67. Okno podglądu świadectwa energetycznego
Rys 67. Okno podglądu świadectwa energetycznego

Użytkownik programu ma możliwość jeszcze przed wydrukiem przeanalizowania wyników obliczeń w świadectwie energetycznym lub w dodatkowych raportach.

Raport i przesył świadectwa do Centralnego Rejestru

Po zakończeniu obliczeń możliwe jest wygenerowanie raportu w formacie RTF lub PDF oraz wydruk. Program umożliwia również przesłanie świadectwa do Centralnego Rejestru Charakterystyki Energetycznej Budynków lub zapis pliku XML.

Rys 68. Etap Raporty - Centralny rejestr - opcja wysłania ŚCHE lub zapisu go do pliku XML
Rys 68. Etap Raporty – Centralny rejestr – opcja wysłania ŚCHE lub zapisu go do pliku XML

Aby przesłać świadectwo do Centralnego rejestru, konieczne jest połączenie z Internetem i podanie danych do logowania. Co więcej, świadectwo musi być sporządzone według aktualnej metodologii (rozp. MIiR z 27.02.2015 r.).

Rys 69. Dane do logowania do centralnego rejestru
Rys 69. Dane do logowania do centralnego rejestru
Rys 70. Świadectwo energetyczne PDF
Rys 70. Finalne świadectwo energetyczne w formie pliku PDF

IFC kontra TERMOCADIA i obliczenia cieplne

IFC kontra ArCADia-TERMOCAD

Pliki IFC zawierające cyfrowy model budynku w systemie ArCADia można otwierać na dwa sposoby: opcją Import IFC lub opcją Import IFC Termo. Pierwsza opcja sprawdzi się, jeśli zależy nam tylko na obejrzeniu projektu. Druga opcja jest zaś dedykowana do dalszego wykorzystania modelu na potrzeby np. obliczeń w programie ArCADia-TERMO czy ArCADia-TERMOCAD.

Efekt konwersji modelu IFC może odbiegać od efektu importu, co jest uzależnione od tego w jaki sposób wykonano projekt. Od jego dokładności i parametryczności danych zależy precyzja odwzorowania przekonwertowanego modelu. Aby uzyskać najlepszy efekt konwersji IFC, konwertowany plik IFC powinien zawierać reprezentacje obiektów zapisane sposobem parametrycznym. Po konwersji może być np. widoczna tylko część pomieszczeń, może także brakować pojedynczych przegród. Jeśli np. dach w modelu IFC był rysowany geometrycznie, konieczne będzie jego ponowne wstawienie jako obiektu z nakładki ArCADia-ARCHITEKTURA, aby był to dach parametryczny.

Z perspektywy obliczeń cieplnych istotne są przegrody, wymiary budynku oraz przede wszystkim obecność pomieszczeń. Bez nich bowiem nie da się przesłać danych do ArCADia-TERMO. W sytuacji, gdy po konwersji brakuje części pomieszczeń, należy sprawdzić czy ściany są właściwie ze sobą połączone (do osi), czy nie brakuje przegród (np. stropów), lub ewentualnie skorzystać z funkcji Napraw dokument. System ArCADia w ten sposób ponownie utworzy pomieszczenia (tam, gdzie przestrzeń jest domknięta przegrodami pojawią się tabelki pomieszczeń). Zadaniem Użytkownika jest sprawdzić ich ilość oraz zdefiniować właściwości (funkcje, temperatury, itd.). Program zaś sam zlicza powierzchnie i kubatury wykrytych pomieszczeń.

Gdyby brakowało części przegród, również należy je uzupełnić na rysunku. We wszystkich przegrodach należy zdefiniować materiały wybierając je z bazy ArCADia-ARCHITEKTURA, gdyż wtedy podane są dla tych materiałów parametry (gęstość, ciepło właściwe, współczynnik przewodzenia ciepła λ, współczynnik przepuszczalności pary wodnej) niezbędne do określenia oporu cieplnego i współczynnika przenikania ciepła przegród oraz dalszych obliczeń cieplnych. Do bazy można dodawać własne materiały. Obliczenia wsp. U przegród można także ukończyć później, nie na rysunku, tylko już bezpośrednio w ArCADia-TERMO,  po wyeksportowaniu rysunku, wybierając materiały czy uzupełniając ich parametry w dostępnym tam edytorze materiałów budowlanych.

Dopiero po sprawdzeniu rysunku i ewentualnym wprowadzeniu niezbędnych modyfikacji, klikamy przycisk Eksport TERMO. Pojawi się okno, w którym będą pokazane kondygnacje wraz z pomieszczeniami na nich się znajdującymi. W tym momencie należy sprawdzić czy struktura budynku jest prawidłowa. Jeśli na modelu brakowało stropów, przydział pomieszczeń do kondygnacji będzie nieprawidłowy – pomieszczenia z różnych kondygnacji zostaną złączone. Należy wtedy anulować polecenie, wrócić na rysunek i dodać na nim stropy, które rozdzielą kondygnacje.

Po wskazaniu wybranych pomieszczeń lub całego budynku w oknie eksportu i kliknięciu OK następuje przesył danych do ArCADia-TERMO.

Zostaną przekazane przegrody (ich typy, warstwy, materiały, grubości, wsp. U, wymiary, orientacje względem stron świata), pomieszczenia (nazwy, funkcje, numery, powierzchnie, kubatury). Po uzupełnieniu pozostałych danych w ArCADia-TERMO (danych odnośnie m.in. wentylacji, zysków ciepła, stref cieplnych) zostaną wykonane obliczenia.

Zmodyfikowany plik IFC można także zapisać do formatu dwg, aby móc go otworzyć w wersji ArCADia-TERMOCAD 7, we wbudowanym edytorze graficznym TERMOCADIA, opcją importu pliku dwg.

Chłodzenie, klimatyzacja, zyski ciepła

Chłodzenie, klimatyzacja, zyski ciepła

Program ArCADia-TERMO jest programem wszechstronnym i pozwala m.in. obliczać sezonowe zapotrzebowanie na chłód oraz zyski ciepła na kilka sposobów. Program oferuje następujące rodzaje obliczeń:

  1. Obliczenia zapotrzebowania na chłód Qcnd [kWh/rok] na potrzeby świadectw i projektowanych charakterystyk energetycznych, wykonywane zgodnie z metodologią dotyczącą ŚCHE i PCHE lub normą 13790. Można je wykonać na każdej wersji programu od STD wzwyż. Obliczeniom tym dedykowany jest etap Obliczenia cieplne – Strefy chłodu, który ukaże się przy sporządzaniu świadectwa, projektowanej charakterystyki energetycznej, analizy środowiskowej czy ekonomicznej, po zaznaczeniu na zielono w etapie 3 Dane wejściowe – Dane o budynku przycisku Chłodzenie.

2. Obliczenia zysków ciepła Q [W] na potrzeby doboru urządzeń klimatyzacyjnych. Obliczenia te obejmują zyski od ludzi, urządzeń, przegród, oświetlenia i materii, dla najgorszego dnia w roku, zgodnie z niemieckimi wytycznymi VDI 2078. Obliczeniom tym dedykowany jest moduł Klimatyzacja, objęty odrębną licencją. Zyski ciepła liczy się osobno dla poszczególnych pomieszczeń w etapie Obliczenia cieplne – Zyski ciepła.

3. Określenie wewnętrznych zysków ciepła metodą uproszczoną lub szczegółową, przy wyznaczaniu sezonowego zapotrzebowania na ciepło lub chłód. Obliczenia te są dostępne w etapach Strefy cieplne i Strefy chłodu, w zakładkach Zyski wewnętrzne. Metoda szczegółowa uwzględnia zyski od ludzi, urządzeń, oświetlenia, instalacji i zasobników.