Obliczanie udziału źródeł ciepła (lokale mieszkalne) w programie ArCADia-TERMO

Obliczanie udziału  źródeł ciepła   w obliczeniach świadectwa charakterystyki energetycznej budynku mieszkalnego z indywidualnymi źródłami ciepła w każdym lokalu mieszkalnym w sytuacji, gdy  wszystkie lokale mają indywidualne źródła  ciepła, ale te źródła są różne np. w jednych lokalach paliwem jest węgiel kamienny a w innych lokalach gaz ziemny jest zagadnieniem , które stwarza często problemy.

Obliczenie udziału źródeł ciepła w świadectwie energetycznym budynku w programie ArCADia-TERMO wymaga pewnego doświadczenia i znajomości obłsugi programu

Uwaga! Dla uproszczenia, poniższy przypadek zakłada, że w budynku nie ma klatek schodowych ani piwnic (lub są one nieogrzewane).

Program  ArCADia-TERMO bardzo wspomaga tego typu obliczenia ponieważ pozwala na dokładne obliczenie udziału każdego źródła ciepła w opisanej wyżej sytuacji. W tym celu należy w etapie Strefy cieplne zdefiniować strefy cieplne ze względu na rodzaj systemu grzewczego. Czyli, trzeba stworzyć np. 2 strefy cieplne.  Pierwsza strefa cieplna obejmuje lokale mieszkalne, w których paliwem jest  węgiel kamienny, a druga strefa – gaz ziemny.

Wtedy po wprowadzeniu danych do każdej strefy program obliczy zapotrzebowanie na energię użytkowa Qh,nd dla każdej strefy oraz poda udziały procentowe energii użytkowej.

4-strefy_Lokale

Rysunek 1. Zdefiniowane strefy cieplne w budynku

Obliczenia

Aby obliczyć dokładnie udział procentowy każdego źródła ciepła należy podzielić ilość zużytego ciepła w lokalach mieszkalnych zasilanym gazem ziemnym i w lokalach opalanych węglem kamiennym.

Obliczone zapotrzebowanie na ciepło użytkowe dla lokalach mieszkalnych zasilanym gazem ziemnym wynosi  25299,37 kWh/rok, a w lokalach opalanych węglem kamiennym 15480,52 kWh/rok.

Stąd, całkowite zapotrzebowanie na ciepło użytkowe wynosi:

Qtot,h,nd = 25299,37 + 15480,52 = 40779,88 kWh/rok

Obliczenie udziałów procemntowych jest następujace:

Pgaz = 25299,36/ 40779,88 =62%

Pwegiel =  15480,52/ 40779,88=38%

Teraz trzeba w każdym źródle ciepła wpisać obliczony udział procentowy tego źródła.

4-procenty

Rysunek 2. Obliczony udział procentowy gazu ziemnego

4-Udzialy

Rysunek 3. Zdefiniowane źródła ciepła w etapie Ogrzewanie i wentylacja

Na końcu należy zdefiniować parametry poszczególnych źródeł ciepła jakim jest kocioł gazowy i piec węglowy.

Podsumowanie

W kolejnych artykułach zostaną opisane przypadki obliczeń charakterystyki energetycznej dla Budynku , w którym klatki schodowe oraz piwnice są ogrzewane.

 

Metoda zużyciowa – system rozdzielny c.o. i c.w.u. w programie ArCADia-TERMO 6.2

Metoda zużyciowa – system rozdzielny c.o. i c.w.u. w programie ArCADia-TERMO 6.2

Warto przypomnieć , ze włączenie metody zużyciowej odbywa się poprzez kliknięcie na wysuwanym Panelu konfiguracyjnym pozycji Świadectwo charakterystyki energetycznej – metoda zużyciowa, rys. 1.

2a_wybor
Rysunek 1. Włączenie metody zużyciowej

Wykonując świadectwo metodą zużyciową domyślna liczba etapów wynosi tylko 6 (bez etapu Definicje przegród).  Włączenie etapu Definicje przegród możliwe jest w etapie 1, rys. 2.

2b_definicje
Rysunek 2. Włączenie etapu Definicje przegród

Samo wykonanie obliczeń w metodzie zużyciowej dla budynku, którym jest rozdzielny system ogrzewania i ciepłej wody rozpoczyna się w etapie Ogrzewanie i wentylacja i polega na kliknięciu pozycji Zużycie energii, rys. 3.

2c_zuzycie
Rysunek 3. Wybór pozycji Zużycie energii w etapie Ogrzewanie i wentylacja

Pierwszym krokiem (w obliczeniach) jest wybór rozdzielnego systemu c.o. i c.w.u. oraz wpisanie do obu tabel ilości zużytego paliw lub paliw a za okres ostatnich 3 lat (kalendarzowych) lub ostatnich 36 miesięcy, rys. 4. Można oczywiście podać wartość opałową gazu ziemnego podaną przez dostawcę gazu ziemnego.

Ponieważ w analizowanym przykładzie paliwem dla instalacji:

  1. ogrzewania będzie ciepło sieciowe, dlatego należy w pierwszej tabeli wypełnić tylko kolumnę kWh (kolumna m3 musi pozostać pusta).
  2. ciepłej wody użytkowej gaz ziemny, dlatego należy w drugiej tabeli wypełnić kolumnę m3 (kolumna kWh może być również wypełniona).

Uwaga! Należy pamiętać, że dla ciepła sieciowego jednostką może być tylko kWh, natomiast  dla gazu ziemnego zarówno kWh jak i m3. Podanie dla ciepła sieciowego jednostki m3 spowoduje brak wyników.

3a_rozdz
Rysunek 4. Wybór rozdzielnego systemu c.o. i c.w.u.
Dalej, należy kliknąć na pozycję Nowe źródło ogrzewania i je nazwać oraz podać wszystkie niezbędne dane, w tym ilość energii pomocniczej Eel, pom, H, rys. 5.

3b_co
Rysunek 5. Parametry systemu ogrzewania

Podobnie należy postąpić w etapie Ciepła woda użytkowa, podając wszystkie dane i obliczając energię pomocniczą Eel,pom, W , rys. 6.

3c_cwu
Rysunek 6. Parametry systemu c.w.u.

W przypadku rozdzielnego systemu c.o. i c.w.u. wszystkie dane w świadectwie energetyczne są obliczane, podobnie jak w metodzie  obliczeniowej, rys.  7.

3d_swiadect-a
Rysunek 7. Fragment  pierwszej strony świadectwa energetycznego

 

Konfiguracja programu ArCADia-TERMO w celu przesłania świadectwa energetycznego

Konfiguracja programu ArCADia-TERMO do przesłania świadectwa energetycznego wykonanego w tym programie.

Aby przesłanie świadectwa energetycznego do Centralnego rejestru charakterystyki energetycznej Budynku (CRCEB) było możliwe użytkownik (certyfikator) musi posiadać własne konto na bazie danych CRCEB i otrzymać login oraz hasło z Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju.
Po trzymaniu loginu (jest to podane przez certyfikatora jego adres e-mail) oraz hasła ( spełniającego bardzo duże wymagania pod względem bezpieczeństwa) należy kliknąć na przycisk menu Ustawienia, a następnie wybrać pozycję Opcje i w okienku Opcje kliknąć na zakładkę Certyfikat.

Opcje

Rysunek 1. Menu Ustawienia -> Opcje

Wpisać w menu Ustawienia -> Opcje-> zakładka Certyfikat   swój login i hasło.

rejestr

Rysunek 2. Zakładka Certyfikat

W przypadku podania błędnego lub nieaktualnego logina lub hasła program ArCADia-TERMO wyświetli w okienku odpowiedni komunikat, rys. 3.

Komunikat

Rysunek 3. Komunikat informujący o nieudanym połączeniu z Centralnym rejestrem

Jeżeli hasło  oraz login będą prawidłowe, wtedy program ArCADia- TERMO automatycznie zaloguje użytkownika do Centralnego Rejestru MIiR, a następnie rozpocznie się proces automatycznego przesyłania danych ze świadectwa energetycznego, znajdującego się w programie ArCADia-TERMO na stronę internetową, na której umieszczone są pola dotyczące danego świadectwa.

Dla budynku jednofunkcyjnego czas trwania przesyłania danych wynosi około 1 minuty.

W obecnej wersji programu ArCADia-TERMO użytkownik musi jeszcze uzupełnić następujące dane:

1) dane adresowe

2) zdjęcie budynku

3) zapisać lub Zapisać i zatwierdzić

Podsumowanie

1) Przesyłanie danych jest spełnieniem oczekiwań użytkowników programu ArCADia-TERMO.

2) W kolejnej wersji programu ArCADia-TERMO planowana jest pełna automatyzacja, obejmująca także zdjęcie budynku i jego dane adresowe

Dach płaski wykonany z przezroczystego poliwęglanu komorowego w programie ArCADia-TERMO

Dach płaski wykonany z przezroczystego poliwęglanu komorowego w programie ArCADia-TERMO

Ostatnio pojawiło się następujące pytanie od użytkownika programu ArCADia-TERMO:

W jaki sposób należy zdefiniować przegrodę pełniącą funkcje dachu o wymiarach zewnętrznych  10m x 10m w pomieszczeniu laboratorium , całkowicie wykonaną z przezroczystego poliwęglanu komorowego o grubości 25 mm.

Odpowiedź na to pytanie nie jest trudna, choć wymaga uwzględnienia wielu czynników.

Jeżeli dach jest wykonany z przezroczystego (przeziernego) z tworzywa sztucznego jaki jest poliwęglan komorowy, to nie jest to przegroda typu Dach czy Stropodach, ale Okno połaciowe (dachowe) i w taki właśnie sposób należy je potraktować w etapie IV Definicje przegród.

Ale na tym nie koniec, ponieważ temperatura pomieszczenia laboratoryjnego wynosi 20 stopni dlatego maksymalna wartość współczynnika przenikania ciepła dla tego okna może wynosić  U=1,5 W/(m2 * K), co oznacza, że okno to musi mieć wewnątrz co najmniej 5  warstw, postaci (równoległych kanałów) powietrza. Należy jeszcze obliczyć współczynnik C ( udział powierzchni przeszklonej do całej powierzchni otworu okiennego), który  w zależności od sposobu mocowania okna oraz wielkości jego powierzchni z reguły wynosi  od  0,90 do 0,95. Trzeba też podać kąt nachylenia okna do poziomu alfa wynoszący 0 stopni.

Z treści pytania wynika też, że  okno dachowe stanowi znaczną część, albo nawet całą powierzchnię dachu. Nie jest to więc okno wymienne, dlatego nie ma potrzeby podawania wymiarów podczas definiowania tej przegrody. Oznacza to, że opcja Przegroda z zadanymi wymiarami nie powinna być  zaznaczona, rys. 1. Choć oczywiście, jej zaznaczenie nie byłoby błędem, ale byłoby to mało elastyczne i nieeleganckie rozwiązanie.

1_Okno_0
Na rysunku 1.  Opcja Przegroda z zadanymi wymiarami

Na rysunku 2 przedstawiono przykład definicji omawianego okna.

1_Okno_1
Rysunek 2. Przykład niewymiennego definiowania okna połaciowego

W etapie Straty ciepła lub Strefy ciepła wprowadzić  do zakładki Straty przez przenikanie  niewymiennego okna połaciowe powinno się je wprowadzić używając przycisku Dodaj przegrodę , rysunek 3.

1_Okno_2
Rysunek 3. Niewymienne okno połaciowe dodane w zakładce Straty przez przenikanie

 Podsumowanie

Przy określaniu  typ przegrody sugerowanie się jej nazwą może być mylące, ponieważ o typie przegrody decydują  jej właściwości oraz położenie w budynku. Innym przykładem są drzwi balkonowe, które są faktycznie oknem, a nie drzwiami.

Poliwęglan komorowy jako pokrycie dachowego jest bardzo lekkim, odpornym na warunki środowiskowe i łatwym do kształtowania materiałem. Jeżeli zastosowany ma być w pomieszczeniach ogrzewanych to  liczba kanałów usytuowanych poziomo musi wynosić  minimum 5, aby współ. U był mniejszy lub równy 1,50  W/(m2 * K).

Logotermy w programie ArCADia-TERMO

Logotermy w programie ArCADia-TERMO

Logotermy można potraktować jako indywidulane stacje wymiennikowe ciepła, w których ciepło odbierane przewodami grzewczymi z centralnego węzła (wymiennika cieplnego) i przekazywane (rozdzielane) do poszczególnych lokali.

W logotermie jest niewielki wymiennik ciepła o małej mocy (od kilku do około 20 kW), oraz mogą być: liczniki ciepła, pompy obiegowe i cyrkulacyjne. Dzięki temu można dokładnie opomiarować zużycie ciepła.

Podzielniki kosztów w świetle obowiązujących przepisów nie mogą stanowić podstawy do dokładnego określenia ilości pobranego ciepła ponieważ nie są to przyrządy pomiarowe. Nie podlegają legalizacji, a ich wskazania nie są wyrażone w żadnych jednostkach fizycznych.

Logotermy najczęściej stosowane są w budownictwie wielorodzinnym, w którym każdy lokal mieszkalny ma mieć niezależne od innych lokali zużycie ciepła.

Logotermy mogą być:
1. na ogrzewanie i ciepłą wodę,
2. tylko na ogrzewanie,
3. tylko ciepłą wodę.

Dzięki logotermom spada też roczne zużycie ciepła czasem nawet o około 20%, choć czasem ( w przypadku lokatorów rzadko podróżujących) tylko najwyżej o kilka procent lub wcale.

Można też zastosować metodę zużyciową, rys. 1 i 2.

Z punktu widzenia obliczeń sprawności instalacji logotermy są elementem węzła cieplnego, znajdującego się i obsługującego ( z powodu stosunkowo niewielkiej całkowitej mocy) część budynku np. samodzielny lokal użytkowy lub mieszkalny, o powierzchni najczęściej do około 100 m2.

Przykładowy sposób uwzględnienia logotermy na c.o. i cw.u. (sprawności cząstkowe) w programie ArCADia-TERMO przedstawiono na rysunkach 1 i 2.

Jednak, z powodu dwustopniowego ( 2 wymienniki ciepła) systemu grzewczego powinno się indywidulanie obliczać sprawność przesyłu ciepła (dla celów ogrzewania i ciepłej wody użytkowej).

Wartości domyślne należy traktować jako ostateczność, ponieważ mamy dwustopniowy , a nie jednostopniowy system wytworzenia i przesyłu ciepła. A dla dwustopniowego systemu sprawność wytworzenia i przesyłu ciepła będzie iloczynem sprawności węzła wspólnego ( w kotłowni) i logotermy ( drugi stopień). W praktyce całkowita sprawność będzie mniejsza o około od 2% do 3 %.

5-co
Rysunek 1. Ustawienia dla logotermy w systemie c.o. (metoda zużyciowa)

 

5-cwu
Rysunek 2. Ustawienia dla logotermy w systemie c.w.u.

Ostatnim problem jest oświetlenie czy należy je brak pod uwagę.

Jeżeli garaż jest wewnątrz budynku jednorodzinnego lub do niego dobudowany to oświetlenia nie bierze się pod uwagę. W przypadku budynku wielorodzinnego, na potrzeby mieszkańców to też nie.

Natomiast ,gdy garaż jest ogólnie dostępny lub należy do budynku niemieszkalnego to tak. Oświetlenie należy uwzględnić obliczając wskaźnik EP.

Podsumowanie

1) Jeżeli zastosowane są Logotermy wtedy można poważnie rozważyć wykonanie świadectwa metodą zużyciową w programie ArCADia-TERMO.

2) Warto zwrócić uwagę, że zakłady energetyczne dostarczające ciepło niechętnie godzą się na logotermy, ponieważ ich zastosowanie obniżą ilość zakupionego od nich  ciepła.

 

Czy wykonuje się świadectwo dla garażu wolnostojącego?

Czy wykonuje się świadectwo dla garażu  ogrzewanego wolnostojącego lub dobudowanego?

Wiele osób  stawia pytanie, czy powinno się wykonywać świadectwo energetyczne dla garażu?

Jeżeli garaż jest nieogrzewany, to świadectwa się nie wykonuje. Ale jeżeli jest ogrzewany, to powinno się je wykonywać w przypadku sprzedaży lub wynajmu takiego garażu. Uzasadnienie wynika z faktu, że garaż ogrzewany należy traktować jako budynek, co jest warunkiem (powodem) koniecznym i wystarczającym do przeprowadzenia obliczeń.

Aby więc uznać dany garaż lub dowolny inny obiekt budowlany za budynek  to musi on spełnić wszystkie, cztery poniższe warunki:

  1. być trwale z gruntem związany,
  2. wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych,
  3. posiadać fundamenty,
  4. posiadać dach.

Tak więc, jeżeli garaż jest na „cegłach” , to wtedy nie spełnia on definicji budynku i świadectwo nie jest obowiązkowe, ponieważ jest to obiekt budowlany nie będący budynkiem.

Rozporzadząnie nie wymienia w wprost garaży, dlatego typ rodzaj budynku referencyjnego należy dobierać indywidualnie, zależnie od typu budynku głównego, na rzecz którego został postawiony garaż.

W razie wątpliwości – dla garażu wolnostojącego (nienależącego do żadnego budynku)-proponuję wziąć pod uwagę podany w warunkach technicznych WT 2014 Budynek referencyjny: Budynek Gospodarczy magazynowy i produkcyjny.

4-garaz

Rysunek 1.Przykładowy budynek referencyjny dla garażu w programie ArCADia-TERMO

 

Rozporządzenie MIiR 2015 – zmiany w programie ArCADia-TERMO

Najnowsza wersja programu ArCADia-TERMO o numerze 6.2 jest ważną aktualizacją ponieważ:

  1. dostosowuje program ArCADia-TERMO do najnowszego rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie metodologii wykonywania świadectw energetycznych budynków i części budynków, które weszło w życie 19 kwietnia 2015 roku,
  2. wprowadza nową metodologię obliczeń o nazwie metoda zużyciowa ( w oparciu o wyżej wymienione rozporządzenie z dnia 27 lutego 2015 roku).

W tym artykule zajmiemy się jednak tylko punktem pierwszym, czyli opisem zmian w programie ArCADia-TERMO w zakresie nowego rozporządzenia MIiR z 2015 roku.

  • Etap – Dane Projektu

Zmieniono nazwę pola z Numer projektu na  Numer świadectwa:

1_Numer

Jest to pole tekstowe, w którym należy wprowadzić numer świadectwa wygenerowany przez Centralny System Rejestracji Świadectw energetycznych , znajdujący się na stronie MIiR.

  •  Etap – Ogrzewanie i wentylacja

Zmieniono liczbę wzorów świadectw tylko na: Budynek i Część budynku, rys. 1.

1b_Rodzaj
Rysunek 1.  Dwa wzory świadectw wg rozp. MIiR 2015

  • Etap – Ciepła woda użytkowa

Zmieniono w jednostce we wzorze na VWI nazwę z dzień na doba, rys. 2.

1c_cwu-
Rysunek 2.  Nowa jednostka dla dobowego zapotrzebowania na c.w.u., wg rozp. MIiR 2015

 

  • Etap – Wydruki

Zmieniono zawartość wzoru świadectw charakterystyki energetycznej o następujące pola:

  1. na pierwszej stronie świadectwa dodano pole, określające budynek należący do wymiaru sprawiedliwości, prokuratury lub administracji publicznej, którego obecnie ( w 2015 roku) powierzchnia przekracza 250 m2 i jest w nim prowadzono obsługa interesantów , rys. 3.

1d_budyn
Rysunek 3.  Pole określające  budynek  należący do wymiaru sprawiedliwości, prokuratury lub administracji publicznej spełniający określone w ustawie o Charakt. Energetycznej wymagania

  1. zmieniono nazwę pola Nr uprawnień budowlanych lub wpis do rejestru, na Nr wpisu do wykazu, rys. 4.

1e_sporzadz
Rysunek 4.  Pole określające  na Nr wpisu do wykazu

  1. Zmieniono treść oraz dodano 2 nowe punkty do listy zaleceń na ostatniej stronie świadectwa, rys. 5.

1f_zalecenia

1 … 8 9 10 11 12 … 21