Współczynnik U a wymagania izolacyjności cieplnej przegród

Wymagania techniczne przegród – TERMO vs. rysunek – dodawanie typów

Projektując nowe budynki czy planując termomodernizację obiektów istniejących, Projektanci, Architekci, Konstruktorzy, Certyfikatorzy czy Audytorzy muszą mieć na uwadze wymagania techniczne, jakie poszczególne typy przegród spełniać powinny pod względem izolacyjności cieplnej. Wytyczne te zmieniają się co jakiś czas i łatwo zauważyć tendencję zaostrzania tych wymagań w ostatnich latach, co ma uzasadnienie m.in. w tym, że na rynku dostępne są coraz lepsze materiały i bardziej zaawansowane technologicznie rozwiązania konstrukcyjne, a także w trosce o klimat na naszej planecie i promowaniu budownictwa energooszczędnego, przyjaznego środowisku. Do końca tego roku obowiązują jeszcze wymagania techniczne z 1 stycznia 2014 r., jednak lada moment, bo już od początku 2017 roku zaczną obowiązywać nowsze wytyczne, zatem konieczne będzie zapoznanie się z nowymi wartościami referencyjnymi, m.in. co do wartości współczynnika przenikania ciepła dla przegród.

WT1 WT2

Co istotne, dla przegród wewnętrznych (ścian, stropów, okien, drzwi) wymagania uzależnione są od różnicy temperatur powietrza przestrzeni, jakie dana przegroda oddziela, a dla przegród zewnętrznych od temperatury projektowej w danym pomieszczeniu. Oznacza to, że nawet w przypadku, gdy w całym budynku mamy np. jeden typ stropów, jednakowych pod względem grubości, ilość warstw, materiałów, to wcale nie jest równoważne z tym, że możemy przyjąć jedną wspólną wartość wsp. U, jakiej ta przegroda nie powinna przekroczyć. Konieczne jest bowiem uwzględnienie usytuowania tej przegrody w przestrzeni o konkretnej temperaturze powietrza.

typy

W konsekwencji może okazać się, że w wybranych pomieszczeniach przegroda nie będzie spełniała stawianych jej wymagań i konieczne będzie jej przeprojektowanie pod względem konstrukcji. Wiele osób podczas projektowania popełnia błędy właśnie z powodu ignorowania warunków temperaturowych i przyjmowania jednej wybranej wartości dla danego typu przegrody w całym budynku.

ArCADia-TERMO

W sytuacji, gdy przegroda o zadanej konstrukcji występuje w budynku w pomieszczeniach o różnych temperaturach, istnieje możliwość, że będzie ona musiała spełniać różne wymagania odnośnie izolacyjności cieplnej.

Przykład: w domu jednorodzinnym zastosowano strop Teriva (warstw wykończeniowych nie uwzględniam). W budynku na najniższej, podziemnej kondygnacji znajduje się nieogrzewana piwnica oraz ogrzewany garaż, w którym projektowa temperatura powietrza wewnętrznego wynosi 5 st. C. W pozostałych pomieszczeniach mieszkalnych na dwóch wyższych kondygnacjach zakładam temperaturę 20 st. C, a w łazience 24 st. C. Łazienka sąsiaduje tylko z pomieszczeniami o temperaturze 20 st. C. Mimo, że ze względów konstrukcyjnych w etapie Definicje przegród wystarczyłoby wprowadzić strop wewnętrzny tylko raz, to jednak aby program prawidłowo zinterpretował i dobrał wartości referencyjne, należy strop ten zdefiniować wielokrotnie, tworząc następujące warianty: między pomieszczeniami ogrzewanymi o różnicy temperatury < 8 st. C (pokoje-łazienka),  o różnicy temperatury >= 8 st. C (pokoje-garaż)  oraz między pomieszczeniem ogrzewanym i nieogrzewanym (nad nieogrzewaną piwnicą).

WT3

W programie można zrobić to bardzo sprawnie z wykorzystaniem opcji kopiowania, zmieniając jedynie w zakładce Dodatkowe parametry typ przegrody. Tak wprowadzone typy stropu należy następnie odpowiednio zastosować w etapie Straty ciepła lub Strefy ciepła, definiując strukturę budynku w zakładkach Straty przez przenikanie.

WT4

ArCADia-ARCHITEKTURA

Opisane wyżej zasady tyczą się także rysowania w ArCADia-ARCHITEKTURA. Chcąc stworzony model budynku przesłać do programu ArCADia-TERMO, celem sporządzenia świadectwa, projektowanej charakterystyki czy audytu energetycznego, konieczne jest stworzenie typów przegród już na rysunku, aby program właściwie dopasował wartości referencyjne. Typy definiuje się w oknie właściwości przegrody.

WT6

Jeśli rysujemy ściany jednym ciągiem, obrysowując wszystkie pomieszczenia, lub wstawiamy strop nad całą kondygnacją, konieczne będzie dokonanie podziałów przegród, ze względu na to, że w pomieszczeniach o różnych temperaturach projektowych inne będą wymagania techniczne stawiane przegrodom, jeśli chodzi o izolacyjność cieplną.

WT8

Zaznaczając na rysunku wybraną przegrodę, ukazuje się okienko opcji, w którym znajdziemy m.in. funkcję podziału przegrody. Po dokonaniu podziałów należy wejść we właściwości poszczególnych elementów (fragmentów przegród) i zdefiniować odpowiednie typy.

WT7

Po wyeksportowaniu rysunku do programu ArCADia-TERMO, w etapie Definicje przegród oraz w zakładkach Straty przez przenikanie widoczne będą przegrody z określonymi na rysunku typami. Unikniemy dzięki temu konieczności ręcznego korygowania raportów, ponieważ program prawidłowo przyrówna obliczone wartości wsp. U do wartości referencyjnych.

WT5

Z uwagi na zmieniające się wymagania techniczne, w programie ArCADia-TERMO dostępne są wartości dawne, aktualne i te, które zaczną obowiązywać w przyszłości. Użytkownik może przyjąć do obliczeń warunki techniczne WT2008, WT2014, WT2017 lub WT2021, wybierając w menu Ustawienia – Opcje – Wybór obliczeń pod przyciskiem Parametry WT preferowane tablice.

WT9

Centralny rejestr – nowy adres www

Centralny rejestr – nowy adres www

W maju tego roku zmianie uległ adres strony internetowej Centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków (CRCEB). Zmiana była spowodowana aktualizacją nazwy Ministerstwa, z dotychczasowej Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju na Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa. Obecnie CRCEB jest dostępny pod adresem: https://rejestrcheb.mib.gov.pl/

rejestr0

W związku z wprowadzoną zmianą, ukazała się nowa wersja programu ArCADia-TERMO. Jest to wersja 6.5, która jest dostępna do pobrania na stronie: http://www.intersoft.pl/index.php?pobierz=aktualizacje-nowe

Sposób logowania na konto Użytkownika oraz rejestrowania świadectw nie uległ zmianie – można dodawać świadectwa ręcznie lub wczytywać pliki w formacie xml (program ArCADia-TERMO przesyła ŚCHE w tym formacie).

W celu wyeksportowania świadectwa sporządzonego w programie ArCADia-TERMO (po zastosowaniu się do zaleceń opisanych w pomocy do programu) należy w oknie ustawień, w zakładce certyfikat podać dane do logowania i wybrać właściwy adres URL.

rejestr1

Jeśli pozostawimy stary adres, po uruchomieniu przesyłu ŚCHE program poinformuje nas stosownym komunikatem, że nie odnalazł serwera.

rejestr3

Wtedy należy wrócić do menu Ustawienia – Opcje – Certyfikat i wybrać poprawny adres strony.

rejestr2

Gdyby w przyszłości link do CRCEB powtórnie został zmieniony, Użytkownik ma od teraz możliwość wpisania poprawnego adresu strony internetowej w polu „adres URL”.

Wentylacja – Dobór nagrzewnic

Dobór nagrzewnic

Dla wentylacji mechanicznej nawiewnej oraz nawiewno-wywiewnej (bez lub z odzyskiem ciepła), program ArCADia-TERMO umożliwia dobranie nagrzewnic nawiewanego powietrza wentylacyjnego. W tym celu należy w etapie Straty ciepła na wybranej kondygnacji, w polu System wentylacyjny kliknąć przycisk „Zestawienie systemów”.

Nagrzewnica

Otworzy się okno obliczeń pomocniczych, w którym za pomocą przycisku „+”należy wprowadzić system wentylacyjny dla tej kondygnacji. Następnie w kolumnie Dobór nagrzewnicy wybrać przycisk „…” i w oknie, które się otworzy, wprowadzić parametry niezbędne do obliczenia mocy nagrzewnicy wstępnej i wtórnej, takie jak: strumień nawiewanego powietrza, temperatury przed i za nagrzewnicą, opcjonalnie także sprawność odzysku ciepła. Program na podstawie wprowadzonych danych obliczy wymaganą moc nagrzewnicy.

Audyt i Efekt ekonomiczny – kosztorysowanie – współpraca z CENINWEST

Audyt – kosztorysowanie

Wykonując audyt, w celu sporządzenia kalkulacji kosztów zaproponowanych ulepszeń, można wykorzystać możliwość współpracy programu ArCADia-TERMO z programem kosztorysowym CENINWEST. Warunkiem współpracy jest posiadanie zainstalowanych na komputerze obu programów: ArCADia-TERMO oraz Ceninwestu. W wybranych etapach obliczeń, z prawej strony tabel, w których dokonuje się wyceny zaproponowanych ulepszeń modernizacyjnych, znajduje się ikona, służąca do łączenia z programem Ceninwest.

ceninwest1

Po kliknięciu tego przycisku otwiera się okno programu Ceninwest, w którym tworzymy nowy projekt lub otwieramy już istniejący kosztorys.

ceninwest2

Jeśli tworzymy kosztorys od nowa, najpierw określamy jego rodzaj, a następnie w pustej tabeli, która się ukaże, klikamy prawym przyciskiem myszy i wstawiamy nowe pozycje lub grupy.

ceninwest3

Dla każdej pozycji określamy: nazwę, jednostkę, ilość, cenę jednostkową, udział %, mnożnik, krotność oraz stawkę VAT. Program na podstawie tych danych wylicza wartość netto i brutto w [zł].

ceninwest4

Po dokonaniu wyceny należy kliknąć ikonę ArCADii-TERMO, przed wyjściem z programu Ceninwest zapisać (można nie zapisywać) stworzony kosztorys oraz wybrać pozycje kosztorysowe, które chcemy przesłać do programu ArCADia-TERMO.

ceninwest11

ceninwest5

Wskazane elementy zostaną przekazane do programu ArCADia-TERMO i pojawią się w tabeli kosztów/prac remontowych.

ceninwest6

W etapie Audyt – Ściany, stropy, stropodachy w przypadku docieplenia ścian możliwe jest też skorzystanie z gotowego szablonu wyceny. W tym celu po ustawieniu się w tabeli na wybranym wariancie docieplenia, klikamy ikonę Ceninwestu i potwierdzamy, że chcemy wykorzystać szablon kosztorysu.

ceninwest7

ceninwest8

Na ekranie pojawi się okno szablonu ocieplenia ściany zewnętrznej, w którym należy podać wymagane wymiary. W obliczeniach, oprócz samego docieplenia, można uwzględnić m.in. prace przygotowawcze, obróbki blacharskie, docieplenie loggi balkonowych oraz inne elementy dodatkowe.

ceninwest9

Po uzupełnieniu niezbędnych danych klikamy przycisk „ok” i szablon zostaje przekazany do programu Ceninwest, w którym ukazują się wyliczone koszty netto i brutto w [zł].

ceninwest10

Aby przekazać obliczone koszty do programu ArCADia-TERMO, klikamy właściwą ikonę i wybieramy elementy do przesłania.

ceninwest11

ceninwest12

W tabeli danych głównych do optymalizacji w kolumnach Kj netto [zł/m2], Nakłady netto [zł] i Nakłady brutto [zł] pojawią się wartości. Analogicznie należy postąpić z każdym innym wariantem, czy to dla tego samego materiału, ale o innej grubości, czy to dla innej zaproponowanej izolacji.

ceninwest13

Współpraca ArCADia-TERMO z programem Ceninwest jest także dostępna w obliczeniach Efektu ekonomicznego, przy określaniu kosztów inwestycyjnych poszczególnych systemów.

Import baz danych

Import baz danych

W ostatnich latach metodologia dotycząca wykonywania świadectw, projektowanych charakterystyk energetycznych czy audytów uległa kilkakrotnie zmianie. Twórcy programu ArCADia-TERMO śledzą na bieżąco zmiany i wprowadzają je do oprogramowania. Efektem są pojawiające się nowe zaktualizowane wersje programu, wzbogacające go o nowe funkcjonalności, z jednoczesnym umożliwieniem wykonywania obliczeń również według starszych metodologii.

W związku z tym, że program ma wbudowane liczne edytowalne bazy (stacji pogodowych, materiałów budowlanych, paliw, urządzeń), konieczne było wprowadzenie funkcji pozwalającej Użytkownikom na wczytywanie baz zmodyfikowanych w starszych wersjach programu do nowszych aktualizacji. Program posiada zatem funkcję importu baz danych. Dzięki temu Użytkownik nie traci danych wprowadzonych do baz w starszej wersji programu, która została zastąpiona nowszą wersją. Należy jednak pamiętać, że dzieje się tak wtedy, gdy starsze bazy nie zostały ręcznie usunięte z dysku.

Po otwarciu bazy wystarczy w polu „Wybór wersji bazy danych” wskazać interesującą Nas bazę (wybrać z listy rozwijalnej numer starszej wersji programu), a program zaimportuje wcześniej wprowadzone przez Użytkownika elementy.

baza1

Domyślnie wczytywane są bazy dla aktualnej wersji, jednak ręcznie można wczytać bazy zmodyfikowane na starszych wersjach programu.

baza2

Audyt – Kalkulator cen energii (kosztów zmiennych)

Audyt – Kalkulator indywidualnych cen energii (koszty zmienne)

W programie ArCADia-TERMO PRO, w obliczeniach audytu, można obliczyć koszty zmienne Oz [zł/GJ] dla różnych źródeł ciepła (różnych paliw). Kalkulator dostępny jest w etapie Audyt – Dane ogólne – Koszty energii.

Aby wykonać obliczenia należy zaznaczyć pole „Kalkulator ceny energii w przypadku ogrzewania indywidualnego” i wypełnić tabelę poniżej, dodając przyciskiem „+” jeden lub więcej wierszy, w zależności od tego czy:

– przed i po modernizacji będą zastosowane różne paliwa,

– oba systemy ogrzewania i przygotowania c.w.u. będą zasilane tym samym paliwem,

– w ramach jednego systemu będzie użyte więcej niż jedno paliwo.

Następnie w kolumnie Rodzaj paliwa wybiera się z bazy odpowiedni rodzaj paliwa, określając jego wartość opałową (lub przyjmując taką, jaka jest podana w bazie), podając jego cenę w wymaganej jednostce oraz udział procentowy w pokryciu zapotrzebowania na ciepło w danym systemie (ogrzewania lub przygotowania c.w.u.).

koszty audyt 1

Wyliczony przez program koszt energii [zł/GJ] należy przepisać we właściwe pole kosztów zmiennych Oz przed i/lub po modernizacji, dla danego systemu/systemów, w zależności od tego, który system jest/będzie zasilany przez wskazane paliwo. Jeśli na potrzeby systemu jest wykorzystywane więcej niż jedno paliwo, udziały % poszczególnych paliw muszą się sumować do 100%, aby program wyliczył średnią cenę energii [zł/GJ]. Manipulując udziałami procentowymi można po kolei obliczyć koszty dla poszczególnych systemów i przepisać je w odpowiednie pola kosztów zmiennych.

Przykład:

koszty audyt 6

koszty audyt 5

koszty audyt 4

Determinanty zapotrzebowania na ciepło

Główne determinanty sezonowego zapotrzebowania na ciepło Qhnd

Przy wykonywaniu obliczeń cieplnych na potrzeby sporządzenia świadectwa, projektowanej charakterystyki energetycznej czy audytu, kluczową kwestią jest wyznaczenie wartości sezonowego zapotrzebowania na ciepło. Wartość ta bowiem jest niezbędna m.in. do wyznaczenia wskaźników rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, końcową i pierwotną. Najogólniej mówiąc, im niższe zapotrzebowanie na ciepło, tym niższe powinny być wyżej wymienione wskaźniki. Ponadto większa powierzchnia o regulowanej temperaturze powietrza również wpływa na obniżenie wartości tych wielkości.

Na wielkość zapotrzebowania na ciepło wpływ mają przede wszystkim: straty przez przenikanie (współczynniki przenikania ciepła przegród, mostki cieplne), straty przez wentylację, zyski od nasłonecznienia, zyski wewnętrzne, tryby pracy.

Często Projektanci pytają co zrobić, aby spełnić wymagania stawiane budynkom w obszarze wskaźników EU, EK i EP. Bardzo często okazuje się bowiem, że ostateczne wyniki nieznacznie przekraczają wartości dopuszczalne lub wprost przeciwnie, wyszły nadspodziewanie niskie, dużo poniżej oczekiwań. W takich sytuacjach okazuje się zazwyczaj, że niektóre znaczące parametry nie zostały prawidłowo czy z odpowiednią starannością określone. Najczęstsze błędy dotyczą strat przez wentylację, zysków wewnętrznych i trybów pracy. Umiejętnie i rozsądnie manipulując tymi czynnikami możemy wpłynąć na wartość QHnd, np. wprowadzając tryby osłabienia czy przerw nieużytkowania z obniżeniem temperatury wewnętrznej poniżej temperatury projektowej, możemy uzyskać obniżenie zapotrzebowania na ciepło. Pominięcie zysków wewnętrznych zawyża wartość QHnd, natomiast deklarując zbyt duże zyski wewnętrzne sztucznie obniżamy tę wartość. Nie zdefiniowane w pełni straty przez wentylację wpływają na to, że uzyskana wartość zapotrzebowania na ciepło będzie zawyżona ze względu na nie uwzględnienie części strat ciepła. Zastosowanie urządzeń przeciwsłonecznych wpłynie zaś na obniżenie zysków od nasłonecznienia, co jest korzystne przy obliczaniu zapotrzebowania na chłód.

zyski 01

Wnioski:

– chcąc spróbować obniżyć wartość QHnd można rozważyć zasadność zastosowania przerw osłabienia lub nieużytkowania w trybach pracy, nie uwzględniania urządzeń przeciwsłonecznych, szczegółowego wyliczenia zysków wewnętrznych (jeśli w rzeczywistości są wyższe niż wartości podane w rozp. MIiR) albo zaproponowania odzysku ciepła w przypadku wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej

– gdy uzyskane niskie wyniki końcowe są mało realne, należy upewnić się czy poprawnie obliczono straty przez wentylację i nie zdefiniowano zbyt wysokich zysków wewnętrznych

– brak urządzeń przeciwsłonecznych czy uwzględnienie zysków ciepła korzystnie wpływa na wielkość sezonowego zapotrzebowania na ciepło, odwrotnie niż w przypadku zapotrzebowania na chłód

– tryby przerw osłabienia czy nieużytkowania pozwolą obniżyć zapotrzebowanie na ciepło przy założeniu niższej, a zapotrzebowanie na chłód wyższej temperatury od temperatury projektowej

1 2 3 4 5 6